De heupen

Het heupgewricht is het gewricht tussen het bekken en het dijbeen. Dit zogenaamde moergewricht (een bijzondere vorm van het kogelgewricht) is opgebouwd uit de heupkop (de kop van het dijbeen) en de heupkom. Het gewrichtskapsel van het heupgewricht (een bindweefsel dat het gewricht omringt) is de sterkste en krachtigste van ons lichaam. Het ligamenteuze bewegingsapparaat van de heup is ook een van de sterkste in het lichaam. Ligamenteuze apparaten hebben betrekking op de pezen en ligamenten die het heupgewricht stabiliseren en op hun plaats houden.

De bolvormige heupkop en de heupkom (acetabulum) zijn bedekt met een laag kraakbeen die het wrijven van de botten voorkomt. Het gewrichtsvocht (synoviale vocht) in de opening tussen de afzonderlijke heupcomponenten werkt als een soort smeermiddel en voorkomt zo ook wrijving. Tegelijkertijd zorgt het vocht voor voedingsstoffen voor het gewrichtskraakbeen. Een laagje vet zorgt bovendien voor demping en drukverdeling in het heupgewricht.

Slijmbeurzen (busae) zijn verantwoordelijk voor het voorkomen van wrijving of irritatie tussen de pezen, spieren en botten van de heup. Een aantal spieren zoals de grote bilspier (musculus gluteus maximus, de grootste spier in het lichaam) maakt de beweging van het heupgewricht mogelijk en stabiliseert deze.

Algemene informatie over pijn

Wanneer acute pijn optreedt, wijst dat er meestal op dat het lichaam te maken heeft met ziekte of letsel. Pijn heeft een belangrijke waarschuwingsfunctie voor uw lichaam. Acute pijn verdwijnt vaak wanneer de oorzaak van de pijn, bijvoorbeeld letsel, is weggenomen.

Chronische pijn blijft veelal langer aan en treedt vaak opnieuw op. Langdurige pijn kan leiden tot een zelfstandige ziekte, de zogenaamde pijnziekte.

Oorzaken voor heuppijn

Verschillende oorzaken kunnen ten grondslag liggen aan heuppijn, zoals ontstekingen, slijtage, spierpijn of irritaties.

De zogenaamde coxartrose, ook wel artrose van het heupgewricht, ontstaat door slijtage. Door veroudering, verkeerde belasting of letsel slijt het laagje kraakbeen dat de gewrichtscomponenten afdekt en beschermt. Als dit kraakbeen ontbreekt, dan wrijven de botten direct tegen elkaar aan. Dit kan leiden tot ontsteking, irritatie en botgroei, wat de natuurlijke beweging van het heupgewricht belemmert. Dit beperkt de mobiliteit en zorgt ervoor dat het gewricht pijn gaat doen.

Een ontsteking van de slijmbeurzen of de pezen kan ook heuppijn veroorzaken. Bij een slijmbeursontsteking zwellen de slijmbeurzen op; ze worden gevoelig voor druk en kunnen dan pijn veroorzaken bij het lopen, bij druk of bij het belasten van het gewricht. Een ontsteking van de pezen of de slijmbeurzen kan worden veroorzaakt door overbelasting, een verkeerde houding, infecties of reuma.

Een verkeerde belasting van de heupen kan leiden tot spanningen in de betrokken spiergroepen. De spieren verharden en doen pijn.

Behandeling van heuppijn

Omdat de geschiktste behandeling vooral afhangt van de oorzaken van de pijn, is het belangrijk om bij heuppijn een arts te raadplegen. Hij kan u helpen bij het vinden van de juiste behandeling.

Bij grote slijtage is het mogelijk dat het heupgewricht door een prothese moet worden vervangen. Uw orthopeed kan u hierover adviseren. Medicijnen die de pijn verlichten en bijvoorbeeld ontstekingen remmen, kunnen eveneens helpen.

Er zijn echter ook meerdere niet-medicamenteuze methoden die kunnen worden ingezet om de heuppijn te verlichten, zoals fysiotherapie en de volgende behandelingsmethoden.

TENS is een methode die al vele jaren wordt toegepast bij pijnbehandeling. Zachte elektrische impulsen blokkeren gedeeltelijk de overdracht van pijnprikkels naar het ruggenmerg en stimuleren de aanmaak van lichaamseigen stoffen die verantwoordelijk zijn voor pijnverlichting.

EMS, een afkorting voor elektrische spiersimulatie, kan worden gebruikt voor training en ontspanning van de spieren. EMS is vooral handig als de heuppijn te wijten is aan verkeerde bewegingen en spanning.

Bij pijn die niet is ontstaan door een ontsteking, kan ook warmte helpen bij het verlichten van de pijn. Zo kunnen bijvoorbeeld warmtepleisters of warmtekussen worden gebruikt om de pijnlijke plekken rust te geven.

Steeds meer artsen bieden tegenwoordig ook alternatieve methoden aan om de heuppijn te verlichten, zoals acupunctuur, lasertherapie en ultrasone behandeling.